10 sai lầm chết người đẩy Startup ở tuổi 25 vào chỗ phá sản

Startup sớm trở thành một phong trào được nhân rộng ở Việt Nam. Tuy nhiên 10 doanh nghiệp mở ra, có đến 9 chết vì những sai lầm cơ bản. Đó là những gì và tại sao nếu bạn khởi nghiệm ở tuổi 25, cần thiết, phải tránh nó.

Không có một nơi nào mà Startup lại khó khăn như ở Việt Nam. Sự ảnh hưởng của các yếu tố về nguồn vốn, về luật pháp và các mối quan hệ chi phối rất mạnh vào một Startup. Rõ ràng có vô số những rủi ro không thể tránh khỏi với 1 doanh nghiệp non trẻ. 25 chưa phải lứa tuổi đủ chín để có thể lập 1 Startup tiến tới thành công nhưng đó là một trải nghiệm thực sự chưa từng có với chính bạn.

Đừng chết vì thiếu hiểu biết và vì những sai lầm có thể biết trước được, đó là những gì mà tôi sẽ nói với tuổi 25 khởi nghiệp ngay dưới đây.

1. Khởi nghiệp một mình

Bạn không thể khởi nghiệp khi chỉ có một mình. Đó là điều gần như hiển nhiên tại bất cứ đâu. Lý do đơn giản nhất là bạn chỉ có 1 cái đầu và 2 cái tay. Bạn khó lòng vừa nghĩ ra ý tưởng sáng tạo, vừa giải quyết nó, tìm hiểu cung cấp, tham gia phát triển kĩ thuật… trừ khi bạn là một thiên tài biết tất tần tật mọi thứ.

2. Chọn thị trường ngách quá hẹp

Đánh giá tiềm năng của một thị trường là rất quan trọng. Sẽ có 2 thứ bạn phải đánh đổi là mức độ rộng của thị trường và sự cạnh tranh. Thị trường càng rộng, sức cạnh tranh càng cao và thị trường càng hẹp thì sức cạnh trang càng thấp, thậm chí không có cạnh tranh.
 

Tuy nhiên, khởi sự với tâm thế không có đối thủ bằng cách chọn thị trường ngách hẹp vào  những vấn đề quá khó khai thác để cho ra được sản phẩm chưa bao giờ là một lựa chọn khôn ngoan với người ở tuổi 25. Bạn sẽ cần rất nhiều trải nghiệm mới làm được, quá mạo hiểm không phải là một điều thú vị, trừ khi bạn thừa tiền.

3. Bắt chước sản phẩm

Đây không được coi là khởi nghiệp, đây nên gọi là ý tưởng clone. Và nó sẽ chẳng bao giờ cho ra nổi 1 đột phá nào. Tại sao lại như vậy? Nếu bạn đủ con người, đủ trình độ, bạn có thể tạo ra những sản phẩm na ná Google bằng cách học mót từng cách làm của họ nhưng Google của ngày mai khác hoàn toàn Google của hôm nay. Do đó, ý tưởng đó sẽ mãi chỉ là thứ bám đuôi không thể bứt phá ra được vì vốn nó chỉ là cái bóng của sản phẩm gốc mà thôi.

Thay vì đó, hãy phát triển học các tính năng lõi hoặc các sản phẩm bổ trợ cho một ý tưởng đã có sẽ có tiềm năng hơn rất nhiều.

4. Không bao giờ lắng nghe

Sự bảo thủ trong lối suy nghĩ của lứa tuổi 25 nay đã có những sự thay đổi nhất định. Họ ham học hơn, ham trau dồi và nghe những lời khuyên của người khác hơn. Đó là thứ tiên quyết trên con đường thành công của 1 Startup. Do đó, nếu bạn là người không phải tuýt như vậy, hãy từ bỏ ý tưởng Startup.

5. Chọn sai người phối hợp

Bản chất của 1 Startup có phân quyền cấp bậc nhưng thực chất là chẳng hề có 1 cấp bậc tồn tại nào trong công ty cả, có như vậy, những ý tưởng hay mới sớm hình thành và đến với đúng người cần đến. Do đó, bạn không những phải tuyển những người có trình độ chuyên môn tốt nhất mà còn phải phù hợp với tính cách và môi trường chung. Một sự lệch lạc sẽ gây ra những chia rẽ và đó là một trong những nguyên nhân trọng yếu khiến 1 Startup thất bại. Bài học cần thiết là hãy chọn đúng người.

6. Chần chứ quá lâu hoặc quá vội vàng

Việc tung 1 sản phẩm ra thị trường đòi hỏi không chỉ phát triển đủ kĩ mà còn là sự kịp thời. Trì hoãn việc ra mắt công ty, ra mắt sản phẩm sẽ khiến cho bạn bị bất lợi trước đối thủ. Quá vội vàng cho ra mắt sản phẩm sẽ gây ra áp lực quá lớn dễ phát sinh các lỗi ngoài dự kiến, gây ảnh hưởng trực tiếp tới thương hiệu. 

May mắn, Việt Nam thường bắt xu hướng và triển khai rất nhanh các ý tưởng, đồng thời cho ra mắt tương đối kịp thời so với các nước trong khu vực. Bạn có thể học tập từ chính những người như vậy.

7. Chỉ làm theo ý tưởng, không xác định tập khách hàng

Đây là một sai lầm cực kì nghiêm trọng, tương tự với việc đánh vào thị trường ngách quá hẹp. Xét cho cùng, sản phẩm của bạn phải hướng vào được người dùng, nếu không thể xác định được tập khách hàng của mình là những ai và cứ lao theo thứ mà mình cho là đúng. Sự thất bại là điều chắc chắn.

8. Đầu tư và gọi vốn kém hiệu quả

Trở ngại lớn nhất của một Startup, đặc biệt là với những người thuộc độ tuổi 25 là không tính toán một cách quyết liệt các chi phí. Đầu tư kém hiệu quả là khi bạn quá kiệm tiền để chi cho dự án (hoặc không thực sự có tiền) hay phung phí quá nhiều tiền cho những mục đích bất định không ra doanh thu.

Tai hại hơn, khi dự án đã phát triển và lớn nên lại không biết cách để gọi vốn từ đúng nhà đầu tư. Bạn xác định là người này có nhiều tiền, nhưng phải xác định liệu họ có để ý tới ngành mà bạn đang thực hiện hay không. Chọn sai nhà đầu tư dẫn tới nguồn vốn cấp phập phù, không đủ. Sử dụng sai cách để gọi vốn, thậm chí bạn còn chẳng được gì.

9. Không biết cách giải quyết tranh chấp

Bài học điển hình nhất chính là Facebook thời vẫn còn là Startup. Mark Zuckerberg từng phải bồi hoàn cả trăm triệu đô cho những người vốn đã từng vào sinh ra tử với mình khi Facebook vẫn chỉ là một mạng xã hội nhỏ con vài triệu người. Nguyên nhân chính là từ việc anh không biết cách giải quyết các tranh chấp 1 cách hiệu quả, câu chuyện trở thành những vụ kiện cáo đồng đội cũ tới mãi sau này. Khoảng thời gian đó, Mark cũng tầm 25 tuổi.

Học cách nói chuyện với đồng đội từ khi ý tưởng vẫn còn đang nằm trong giấy, trên bản vẽ là điều cần thiết. Quan trọng hơn phải biết họ mong muốn gì và liệu có thể làm việc với nhau được lâu dài hơn không, sẽ hạn chế kha khác các rủi ro về tranh chấp sau này.

10. Thiếu tính kiên nhẫn

Việt Nam có một tỉ lệ Startup rất cao nhưng nếu có 10 thì 9 startup bỏ cuộc giữa chừng bởi không chịu được áp lực về mọi mặt bao gồm cả nguồn vốn, nhân sự lẫn hoạch định chiến lược. Thiếu tính kiên nhẫn khi làm Startup tại Việt Nam là điều sẽ khiến nhóm của bạn chết nhanh hơn bất cứ một nhóm nào khác. Đôi khi kiên nhẫn sẽ lãng phí thời gian của bạn nhưng phần lớn thì lại cho bạn rất nhiều kết quả khả quan.