"Thủ khoa chăn lợn" có phải hoàn trả học phí khi cả năm không tìm ra cơ hội làm đúng ngành nghề?

Luật Giáo dục 2019 mới được thông qua với nội dung gây chú ý là cử nhân các trường sư phạm sau khi tốt nghiệp 2 năm không làm đúng ngành sẽ phải hoàn trả lại học phí, chi phí trong toàn khóa học.

Cụ thể, Luật Giáo dục mới có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020, quy định với học viên, sinh viên sư phạm được hỗ trợ tiền học phí và chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học. Cùng vời đó, sinh viên sư phạm sẽ được hưởng những chính sách học bổng, trợ cấp xã hội, miễn, giảm học phí.

Sau 2 năm kể từ khi tốt nghiệp, nếu người được hỗ trợ đóng học phí không công tác hoặc công tác không đủ thời gian quy định sẽ phải hoàn lại kinh phí đã được Nhà nước hỗ trợ. Thời hạn hoàn trả tối đa bằng thời gian đào tạo.

Những “thủ khoa chăn lợn” có phải bồi hoàn học phí?

Thế nhưng không phải sinh viên sư phạm nào sau khi tốt nghiệp cũng làm đúng ngành bởi những lý do như ý muốn cá nhân, nhu cầu tuyển dụng. Đáng nói nhất là những học viên, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn khi theo học được miễn phí học phí và chi phí sinh hoạt nhưng không đủ điều kiện xin việc đúng ngành, việc hoàn trả kinh phí lại cho Nhà nước cũng còn nhiều điều bất cập.

Sinh viên sư phạm được hỗ trợ tiền đóng học phí, chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học. (Ảnh minh họa)

Điển hình là hoàn cảnh của thủ khoa sư phạm Bùi Thị Hà (Hà Giang). Năm 2016, Hà trong Top 100 thủ khoa xuất sắc được vinh danh tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Sau khi ra trường, cả năm nữ sinh vẫn không tìm được cơ hội để xin việc đúng ngành.

Còn nhớ bức tâm thư Hà gửi Chủ tịch tỉnh có đoạn: “Bỗng dưng cháu lại cảm thấy tiếc. Cháu tiếc cho sự nỗ lực, cố gắng của bản thân suốt 16 năm học vừa qua; cháu tiếc công mẹ cháu, người mẹ đã phải nhặt từng mớ rau, bán từng vác mía, nuôi từng con lợn, chắt chiu, dành dụm từng đồng, từng hào để cho con cái được bước vào đại học. Cháu tiếc số tiền học phí, học bổng mà Nhà nước và một số đơn vị, tổ chức đã bỏ ra, ủng hộ, giúp đỡ cháu...”.

Câu chuyện thủ khoa sư phạm thất nghiệp từ năm 2016, biết trách ai bây giờ?

Thời điểm này, Hà cũng từng chia sẻ rằng: “Em mong ước được đi dạy lắm! Em thực sự mong muốn được góp chút công sức và nhiệt huyết của mình để cống hiến cho quê hương đất nước. Đúng là trước đó, em có trò chuyện cùng bác Giám đốc sở GD&ĐT Hà Giang, bác hỏi em có chấp nhận đi làm xa không, em đã trả lời luôn là kể cả đi làm xa cũng được. Thế nhưng câu trả lời vẫn là em phải chờ... có đợt tuyển dụng.

Trong thời gian chờ đợi em ở nhà phụ giúp mẹ việc đồng áng và nuôi lợn. Thỉnh thoảng em cũng lôi sách vở ra đọc lại cho nhớ kiến thức và sẵn sàng cho tâm thế được đi dạy. Thế nhưng cho đến giờ em vẫn chờ đợi trong vô vọng. Có lẽ hai từ 'biên chế' em khó mà với được”.

Trước đợt xét tuyển biên chế của tỉnh, Hà nhận được nhiều lời mời của các cơ sở giáo dục Hà Nội nhưng đều là trường tư. Nếu lần này không được tỉnh nhà “trọng dụng” thì Hà sẽ xuống Hà Nội để làm giáo viên hợp đồng. Đây chắc phắn không phải cử nhân sư phạm duy nhất thất nghiệp. Một số lượng không nhỏ những sinh viên sư phạm sau khi ra trường vẫn loay hoay tìm đường đến bục giảng.

Hay câu chuyện khác của bạn Nguyễn Việt Hùng (SN 1994, cử nhân sư phạm Hóa học, Đại học Sư phạm Hà Nội) ra trường những cũng không tìm được việc đúng chuyên ngành. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, Hùng phải tìm công việc khác để gánh vác gia đình như giao đồ ăn nhanh cho các nhà hàng.

Vậy câu hỏi được đặt ra, những cử nhân vẫn đang kiếm tìm cơ hội được gắn bó và cống hiến với nghề nhà giáo chưa được “trọng dụng”, hoàn cảnh khó khăn như vậy liệu có phải bồi hoàn học phí?

Thừa giáo viên khiến nhiều cử nhân thất nghiệp

TS. Lê Thống Nhất - Tổng Giám đốc công ty Cổ phần Trường học lớn Việt Nam đã từng nhận định: “Sư phạm là ngành mà dự báo về lượng sinh viên tốt nghiệp không có việc làm trong tương lai sẽ lên con số hàng vạn. Chưa nói đến nơi thừa, nơi thiếu, môn thừa, môn thiếu..., các nhà hoạch định chính sách về đào tạo cần giải quyết bài toán này”.

Hiện nay tình trạng thừa - thiếu giáo viên đang phổ biến ở nhiều địa phương, nguyên nhân là do thiếu dự báo về số lượng học sinh trước các năm học; bên cạnh đó chỉ tiêu tuyển dụng không sát thực tế, nhiều nơi cũng không tuyển dụng. Cùng với đó là tình trạng dư giáo viên ở các cấp ngàng càng tăng.

Như vậy, bước đầu Bộ GD&ĐT cùng các địa phương có thể giải quyết bằng phương án luân chuyển giáo viên từ địa phương này sang địa phương khác kịp thời, công khai và minh bạch, đồng thời bám sát thực tế để điều chỉnh đầu vào ngành sư phạm với việc bám sát nhu cầu xã hội. Nếu chỉ tính đến đầu vào mà không tính đến đầu ra cho sinh viên thì là thiếu trách nhiệm với xã hội, với sinh viên và với chính ngành giáo dục.

Theo Nguoiduatin.vn

>> Đọc thêm: Sinh viên sư phạm sẽ phải hoàn trả học phí nếu không làm đúng ngành được đào tạo sau 2 năm ra trường