Trong thế giới thời trang sneaker nam khắc nghiệt và thay đổi đa dạng theo từng giờ, liệu có những thiết kế nào mang tính trường tồn qua năm tháng?
Trước khi trả lời cho câu hỏi hày, chúng ta thử liên kết và nhìn nhận rộng hơn một chút. Sneaker vốn dĩ là một phần của thời trang, luôn tồn tại những xu hướng dâng trào và thoái trào, đôi khi sẽ trở lại qua thời gian. Và trong thời trang cũng có những ngoại lệ, chúng sống bền bỉ qua năm tháng. Những đôi sneaker không nằm ngoài quy luật ấy.
Ngoài những giá trị chung, giày thể thao cũng có nền văn hóa riêng với những nhánh rẽ chằng chịt. Trong lịch sử lâu dài, xuất hiện những thiết kế được đánh giá cao trong từng thời kỳ và có giá trị văn hóa được xếp vào hàng “biểu tượng”.
Dưới đây là những đôi giày sneaker nam được đánh giá mang thiết kế biểu tượng nhất trong mọi thời đại.
1. Adidas Stan Smith
Kiểu giày được adidas ra mắt vào năm 1963, vốn dĩ ban đầu dành cho những vận động viên tennis nhưng ngày nay sàn diễn chính của chúng là thời trang street style. Đến năm 1971, thiết kế ban đầu vẫn được giữ nguyên với chỉ một vài thay đổi nhỏ, cũng là khi kiểu giày này được đặt tên là Stan Smith – gương mặt đại diện cho đôi giày này, người 3 lần vô địch giải Grand Slam.
Sau hơn 50 năm tồn tại, Stans vẫn duy trì được sức hút với nhiều phiên bản và collab khác nhau từ những tên tuổi đình đám như Pharrell Williams, Raf Simons hay Yohji Yamamoto. Tuy thế, bản phối trắng-xanh lá cổ điển vẫn là phiên bản được nhiều người ưa chuộng nhất. Nó chễm chệ ngồi vào hàng ngũ những cái tên tiêu biểu khi nhắc đến những mẫu sneaker nam có giá trị văn hóa biểu tượng vượt thời gian.
Adidas Stan Smith.
2. Converse Chuck Taylor All Star
Kể từ lần đầu tiên được khai sinh vào năm 1917, qua quãng đường rất dài cho đến nay, mẫu giày này hầu như ít thay đổi so với thiết kế ban đầu. Ra đời với mục đích ban đầu là phục vụ cho bộ môn bóng rổ, Chuck Taylor All Star là một đỉnh cao trong công nghệ và tinh tế trong thiết kế vào thời bấy giờ. Nhưng qua thời gian, nó trở thành kiểu giày thông dụng hàng ngày với số lượng bán ra là “không để đếm được”. Bây giờ ở bất cứ ngóc ngách ngã đường nào đều thấy được sự hiện diện của Chuck Taylor All Star.
Với số lượng đa dạng màu sắc cũng như chất liệu, nhưng kiểu dáng OG (cổ điển) với 2 màu trắng-đen trên nền vải canvas vẫn là trái tim của mọi thiết kế, là biểu tượng mang tinh thần thẩm mỹ của Converse.
Converse Chuck Taylor All Star.
3. Nike Air Max 1
Ý tưởng Air Max 1 được thai nghén bởi nhà thiết kế huyền thoại Tinker Hartfield từ 1987, cha đẻ của hầu hết các thiết kế Air Jordans, một cái tên không hề xa lạ với những thần kinh giày. Nike Air Max 1 là khuôn mẫu truyền cảm hứng cho tất cả những thiết kế Air Max sau này. Khi lần đầu tiên chi tiết đế giày đệm bóng khí (air bubble) ra đời vào thời bấy giờ, nó đã nhận nhiều tranh cãi cũng như giễu cợt. Nhưng rồi thời gian đã trả lời tất cả, lúc đầu họ cười chê và ngay sau đó lại đua nhau sở hữu cho bằng được. Đây cũng chính là một trong những chi tiết mang tính biểu tượng và ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhiều thiết kế sneaker sau này.
Nike Air Max.
4. Vans Old Skool
Ánh hào quang chưa bao giờ dứt khỏi Vans Old Skool kể từ khi nó được ra mắt vào năm 1977. Vans Old Skool là giấc mơ được tạo dựng bởi chính người sáng lập ra thương hiệu Vans, Paul Van Doren. Kể từ đó đến nay, đôi giày vẫn được sử dụng với tính thần nguyên thủy được gửi gắm vào, kiểu giày của các Skater (dân trượt ván).
Một đôi giày gắn liền với biểu tượng tuổi trẻ, một phần của văn hóa hip-hop đi cùng với mức giá phải chăng đã và sẽ tồn tại bền bỉ qua nhiều sự thay đổi của xu hướng thời trang. Điều đó đã được chứng minh hùng hồn khi ta có thể dễ dàng bắt gặp đôi giày ở bất cứ đâu.
Vans Old Skool.
5. New Balance 574
Đôi giày chính là minh chứng điển hình cho định nghĩa “bao la” của nền văn hóa sneaker. New Balance 574 dường như là hiện thân cho một hình ảnh nước Anh tươi mới trong cuộc chơi của thế giới sneaker. Cũng nhơ vào 574, New Balance trở thành kẻ tiên phong thành công trong cuộc cách mạng làm sống dậy những giá trị cổ điển (retro) của sneaker.
Thiết kế của New Balance 574 là cầu nối giữa nghệ thuật thủ công với giá trị thời đại mới, là một thành công thực sự không chỉ về mặt thẩm mỹ mà cả doanh thu. Với nhiều phiên bản sau đó nhưng với New Balance 574, thứ màu sắc xám tro trên nền chất liệu da lộn mới chính là định nghĩa chính xác nhất trong giá trị cổ điển không thể lay chuyển.
New Balance 574.
6. Adidas Superstar
Ngoài Stan Smith, một gương mặt điển hình khác mang dấu ấn hoài cổ và có phần phổ biến hơn trong cộng đồng trẻ tuổi chính là Superstar. Được trình làng lần đầu vào năm 1969, Superstar chính là phiên bản low-top (thấp cổ) của những đôi giày bóng rổ đã quá quen thuộc. Người ta thường gọi Superstar bằng cái tên khác bình dân quen thuộc hơn là “clamtoe” hay “shelltoe” bởi thiết kế hình vỏ sò trên phần mũi giày rất đặc trưng mà không thể bắt gặp ở bất cứ sản phẩm nào khác. Đây cũng là một trong những thiết kế mang tính biểu tượng ảnh hưởng sâu đậm đến nền văn hóa sneaker nói chung và của adidas nói riêng.
Cũng như Stan Smith, Superstar được yêu mến bởi bất cứ ai, từ giới bình dân đến cả các nghệ sĩ, trong số đó phải nhắc đến những cái tên đình đám như Kanye West hay Pharell Williams.
adidas Superstar.
7. Onitsuka Tiger Corsair
Onitsuka Tiger chính là công ty làm nên tên tuổi của tập đoàn Asics từ xứ sở Phù Tang. Là một trong những thương hiệu giày lâu đời nhất Nhật Bản, có tuổi thọ bằng với adidas (1949) và vượt mặt Nike. Những thiết kế của Onitsuka Tiger chứa đựng những giá trị thẩm mỹ và thủ công của Nhật Bản, đặc trưng với hình ảnh Mặt Trời trên má giày.
Năm 1966 đánh dấu bước mặt lớn của thương hiệu, chi tiết Mặt Trời bị thay thế bằng 2 đường gạch bị cắt ngang, được gọi là “đường sọc Mexico” và được đặt tên là Onitsuka Tiger Corsair. Có thể nói nó chính là khởi nguồn cảm hứng của hầu hết những dòng running shoe hiện đại. Corsair chính là nguyên mẫu cảm hứng để Bill Bowerman và Philip Knight (đồng sáng lập và chủ tịch Nike) tạo nên huyền thoại Cortez và đế chế Nike về sau.
Từ đó về sau, có rất nhiều cải tiến và vô số phối màu tuyệt vời nhưng người ta vẫn lưu giữ lại những chi tiết nguyên thủy của huyền thoại 1966 này.
Giày Onitsuka Tiger Corsair
8. Nike Air Jordan 1
Không phải là kẻ tiên phong nhưng Air Jordan 1 là sự phục sinh của sneaker hiện đại. Ra đời vào năm 1985, là một trong thành công “vĩ đại” nhất trong lịch sử Nike nói riêng và cả nền văn hóa sneaker nói chung. Nó là sự tái định nghĩa một đôi giày bóng rổ có nghĩa là gì. Nó cho chúng ta thấy, cho NBA thấy, và cho cả nền công nghiệp thời trang thấy rằng giày bóng rổ nói riêng và sneaker nam nói chung không chỉ là một đôi giày, nó là một thứ gì nhiều hơn thế.
Air Jordan 1 như thổi hồn vào những đôi sneaker nam, khiến chúng ta hiểu được mỗi một đôi giày được làm ra là một câu chuyện đời, một cảm hứng, một ý nghĩa hơn chỉ đơn thuần là một thứ vật chất vô tri mang giá trị mua bán. Một trong những yếu tố khiến đôi giày mang ý nghĩa lịch sử là bởi huyền thoại Michael Jordan, người ta thường nửa đùa nửa thật rằng nếu không phải Mike mà là một ai khác thì chưa chắc Nike Air Jordan 1 có thể tạo nên một câu chuyện thành công để kể lại như hiện giờ. Nhưng dù là 1985 hay 2016 đi chăng nữa, đôi giày vẫn là thứ khiến mọi người săn đón nồng nhiệt.
Nike Air Jordan 1.
9. Nike Air Force
Đối với nhiều người, Nike Air Force là thứ tạo ra “nền văn hóa sneaker”. Cũng như Nike Jordan 1, nó không phải là đôi giày đầu tiên nhưng là vị hoàng đế đầu tiên của văn hóa sneaker. Ra đời từ 1982 và qua 34 năm tuổi, đôi giày chứng minh được ngôi vị vững vàng qua những chi tiết vượt thời gian và luôn ghi đậm dấu ấn trong lòng người hâm mộ.
Nó cũng là kiểu giày duy nhất mà Nike muốn áp dụng những công nghệ tân tiến nhưng không muốn thay đổi bất cứ chi tiết đặc trưng định danh nên nó. Ban đầu Nike Air Force cũng được thiết kế dành cho dân bóng rổ, nhưng không giống như người em Air Jordan I, linh hồn của nó mang chất đường phố nhiều hơn. Dù cho 10 hay 50 năm nữa, mọi người vẫn sẽ yêu mến nó như họ đã từng, bởi vì Air Force chính là một trong những hình ảnh tiêu biểu nhất khi con người muốn định nghĩa về văn hóa sneaker.
Nike Air Force.
10. Common Projects Achilles Low
Common Projects là cái tên trẻ tuổi nhất trong danh sách này khi thương hiệu ra đời chỉ hơn một thập kỷ (2004). Nhưng không cần một bề dày lịch sử hoành tráng, chỉ trong thời gian ngắn ngủi cả thế giới đã biết họ là ai, dấu ấn của họ là gì với mẫu thiết kế biểu tượng Achilles Low.
Trong những năm gần đây, khi mọi thứ đều xoay quanh xu hướng minimalism thì Common Projects đã nổi lên như một cái tên nổi bật nhất bởi triết lý kinh doanh và thiết kế sản phẩm của họ. Được xem là cái tên có thể mô tả gần như chính xác nhất định nghĩa của “Tối giản” với thiết kế Achilles Low. Đôi giày là thứ làm nên tên tuổi thương hiệu cũng như khiến mọi người săn đón nồng nhiệt dù giá thành không hề rẻ, cũng như trở thành cái tên điển hình khi nhắc đến những dòng sneaker tối giản cao cấp.
Common Projects Achilles Low.