Nghe thật lạ khi trai có thể sinh ra ngọc ở vùng nước ngọt! Thế nhưng đã có một chàng thanh niên ở một vùng quê nhỏ trở thành “tỷ phú” nhờ cái nghề “độc” và “lạ” này. Nghề “bắt” trai nước ngọt nhả ngọc.

Sống ở vùng quê quanh năm chỉ có cấy hái, ruộng động, chàng thanh niên Nguyễn Văn Tùng (sinh năm 1992, tại thôn Dộc Lịch, xã Hướng Đạo, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc) luôn đau đáu là làm cách nào để người dân quê mình bớt khổ, bớt cơ cực, thoát được cái nghèo.

Với sự tìm tòi và học hỏi, đi thực nghiệm nhiều địa phương,  ước muốn của làm giàu của chàng thanh niên tên Tùng ấy đã thành hiện thực. Tùng phát triển thành công mô hình nuôi trai cấy ngọc trong môi trường nước ngọt. Có những lứa trai anh thu hơn 1000 viên ngọc, lãi hàng trăm triệu đồng. Hiện tại, Tùng đang làm chủ Công ty TNHH Ngọc trai Lâm Sơn Tùng, mỗi năm thu lãi hàng tỷ đồng.

Gặp Tùng trong ngôi nhà cấp bốn nằm sâu trong ngõ với hai chiếc ao nhỏ là nơi Tùng khởi nghiệp. Một chàng thanh niên đúng chất trai quê, rất mộc mạc, giản dị mà đầy trưởng thành, rắn rỏi. Khi được hỏi về những ngày đầu khởi nghiệp, giọng Tùng lặng xuống…
 

- Trước khi thành công với mô hình nuôi trai nước ngọt lấy ngọc, anh đã bắt đầu khởi nghiệp khi nào? 

Sau khi hoàn thành nghĩa vụ trong ngành Công an, mình trở về quê bắt đầu tìm kiếm việc làm để có thu nhập trang trải cho gia đình. Thực sự mình đã từng làm rất nhiều nghề nhưng sau cũng chán nản vì thấy đồng lương mình kiếm được không xứng đáng với công sức của mình bỏ ra.

Phần khác, mình chỉ nghĩ đơn giản là mức lương nếu kiếm được khi đi làm thuê dùng trong trang trải  cuộc sống nó quá eo hẹp và  khó khăn. Nếu mình cống hiến 50 năm tính ra được một số tiền cũng khá lớn. Thế  nhưng bản năng mình thích làm gì đấy mà họ không tính được tiền cho mình, mình tự kiếm cho bản thân mình. Hiện tại, mức thu nhập của mình tương đối ổn định một năm khoảng 1 - 2 tỷ đồng.

- Cơ duyên nào đã khiến anh chọn nghề nuôi trai lấy ngọc ở nước ngọt này?

Trong một lần vô tình xem ti vi, mình thấy mô hình cấy ngọc trai nước ngọt tại Ninh Bình là nghề rất độc đáo, nếu thành công sẽ đạt hiệu quả kinh tế rất cao. Cộng thêm với hoài bão của mình lúc ấy càng khiến mình muốn học cho bằng được nghề nuôi trai nước ngọt lấy ngọc này.

Hồi ấy mình âm thầm vay mượn bạn bè tiền để tìm đến đất Ninh Bình tìm thầy học cho được nghề đặc biệt này. Khi mình ra đi, người thân, bạn bè không biết mình đi đâu, học gì và làm nghề gì.

- Để có được thành công như hôm nay chắc hẳn anh trải qua rất nhiều khó khăn vậy khó khăn nào làm anh nhớ nhất?

Khó khăn có rất nhiều khó khăn nhưng khó khăn nhất là quá trình để mình làm ra một viên ngọc khoảng 2 năm để mình học hỏi về nó, trong quá trình 2 năm mình còn thất bại khá là nhiều nữa. Quá trình thất bại thì mình là người khởi nghiệp với hai bàn tay trắng mới ra trường không có gì cả, đồng tiền kinh tế hạn hẹp.

Chưa kể đến thời điểm khi mình học nghề xong về quê có ý tưởng khởi nghiệp thì ai nấy cũng đều phản đối, hàng xóm thì đàm tiếu, nói này nói kia, ngay cả bố mẹ của mình cũng không ủng hộ.

Thời gian đầy bắt đầu nuôi trai với khoảng 5 tấn trai đã được cấy từ Ninh Bình, do thiếu kinh nghiệm mà trai mình nuôi được vài tháng bắt đầu chết hàng loạt. Một lần nữa mình lâm vào bế tắc và hứng chịu nhiều lời móc mỉa từ mọi người xung quanh. Thế nhưng trong lúc khó khăn ấy chính bản lĩnh của một người đã được rèn luyện trong môi trường công an đã giúp mình vực dậy và cố gắng tiếp tục với nghề.

-  Được biệt mô hình nuôi trai nước ngọt lấy ngọc của anh là một trong những mô hình kinh tế nổi bật của huyện Tam Dương. Anh có thể giới thiệu về mô hình kinh tế của mình?

Hiện tại mô hình của mình là mô hình nuôi cấy ngọc trai nước ngọt công nghệ của người Nhật Bản hiện tại đang nuôi cấy ở Hạ Long. Đây là một mô hình mới mang lại lợi nhuận kinh tế cao, phát triển mở rộng cho bà con thay đổi quy mô sản xuất mang lại kinh tế ổn định. 

Hiện tại cơ sở của mình có tổng diện tích 10 hồ mỗi hồ 2 ha, một hồ nuôi 2 vạn con mỗi một con mình có thể cấy từ 2 đến 4 viên. Cơ sở có khoảng từ 7 – 8 công nhân làm công việc cấy ghép.

Với mô hình này ngoài vấn đề phát triển, mở rộng kinh tế thì còn giúp đưa ra sản phẩm đồng quê tiếp cận với khách du lịch nước ngoài. Bên cạnh đó là những sản phẩm ngọc trai nước ngọt của mình bám sát theo các ngành du lịch để nâng giá trị sản phẩm ngọc trai cho tỉnh nhà.

- Ngọc trai người ta thường thấy trên thị trường được khai thác chủ yếu bằng việc đánh bắt trai tự nhiên ở các vùng biển, còn ngọc trai của anh lại được lấy từ con trai nước ngọt. Vậy để thu được một viên ngọc trai, quy trình nuôi cấy trai lấy ngọc ở nước ngọt phải trải qua những giai đoạn nào?

Quy trình nuôi cấy ngọc trai trong nước ngọt khá là phức tạp, để cho ra một sản phẩm hoàn thiện mất tầm 2 năm. Quá trình đầu tiên là chọn lựa những con trai thật tốt, khỏe. Trai cấy ngọc trai nước ngọt này hiện tại có 2 loại trai, loài trai đen cánh dày và loài trai đen cánh mỏng.

Mình chọn lọc những con trai không bị bệnh sau đó mình dưỡng rồi cấy ghép. Cấy ghép và nuôi dưỡng thành công mấy chừng 2 tháng để chọn lọc được những viên ngọc đã được cố định trong con trai, sau quá trình 2 tháng đó thì ta kiểm tra, chọn lọc lên giàn, sử dụng kỹ thuật chăn nuôi, sau đó mất 2 năm để ta chọn ra những viên ngọc đẹp đảm bảo độ bóng, sáng tròn đẹp để đưa ra thị trường.
 

- Theo anh ưu điểm của ngọc trai tỉnh mình có ưu điểm gì so với các ngọc trai của tỉnh khác?

Ngọc trai nước ngọt hiện tai đã có ở 3 tỉnh thành: Ninh Bình Bắc Giang và Vĩnh Phúc. Ngọc trai nếu xét về nước ngọt thì nó tương đương nhau, mình chỉ so sánh về nước ngọt và nước mặn. Ví dụ như ngọc trai nước ngọt có màu tím màu đồng còn ngọc trai nước mặn họ chưa làm ra và chất lượng được so sánh theo từng viên không phải bên nào tốt hơn bên nào.
 

- Ngọc trai luôn đưa ưu tiên lựa chọn bởi nhiều công dụng đặc biệt của nó. Vậy ngọc trai của anh có thể mang tới công dụng gì cho người sử dụng, có khác nhiều so với ngọc trai tự nhiên?

 Đây là sản phẩm làm đẹp, nhu cầu làm đẹp ngày càng phát triển hơn không hạn chế cả phụ nữ và nam giới đều sử dụng ngọc trai rất là nhiều. Ngọc trai không những sử dụng làm dây đeo mà còn được nghiền làm bột để tắm trắng cho nữ giới. Cơ sở của mình cung cấp cả ngọc trai làm đẹp và ngọc trai chế biến.

Ngoài ra hiện tại cơ sở của mình, tập chung chế biến và nhân giống trai cong giống để cung cấp cho bà con có nhu cầu nuôi cấy trai lấy ngọc. Về khâu chế biến ngọc trai, cơ sở hiện tại tập chung chế tác ngọc trai thành những sản phẩm trang sức đẹp mắt để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đây cũng là một cách thức để nâng tầm giá trị hạt ngọc trai nước ngọt.

-  Là một người nuôi ngọc trai nước ngọt đầu tiên ở xã anh đã tìm đầu ra như thế nào cho sản phẩm của mình?

Khi chăn nuôi hay kinh doanh một cái gì đó mình luôn quan tâm đầu tiên đó chính là cái đầu ra cho sản phẩm, mới ban đầu ai cũng nghĩ rất là khó khăn, đi vào thực tế tự nhiên mình lại có những cơ hội nó đến với mình. Nhưng không phải ai cũng nắm bắt được ngay mà cơ hội đến với mình. Mình phải nắm bắt được ngay.

- Đã có một thời gian hoạt động mô hình nuôi trai nước ngọt lấy ngọc. Anh đánh giá như thế nào về thị trường của ngọc trai nước ngọt mà mình đang nuôi cấy và chế biến?

Về sản phẩm tiêu thụ chỉ có ở Việt Nam mới có, các nước ngoài hiện tại là chưa có. Các sản phẩm mình đưa ra các nước như Nhật Bản, Canada, Hàn Quốc, Trung Quốc họ vẫn đang tiêu thụ sản phẩm này. Hiện tại số lượng hàng rất hạn hẹp rất là ít, nhu cầu chưa đủ để cung cấp cho họ.

- Từ thành công từ mô hình này, trong tương lai dự định của anh là gì?

 Mình sẽ tiếp tục mở rộng mô hình của mình ra nhiều tỉnh khác: Lào Cai, Phú Thọ, Điện Biên và cả Hà Nội. Ngoài việc bán ngọc mình cũng tiến tới bán con giống cho bà con, tạo việc làm cho mọi người và làm giàu một cách bền vững.

Xin cảm ơn anh về những chia sẻ vừa rồi. Chúc anh sức khỏe và thành công!

Thực hiện: Công Bắc