Giáo viên môn Ngữ văn đồng loạt phản đối đề xuất bỏ "Chí Phèo" ra khỏi SGK lớp 11

Đề xuất bỏ tác phẩm "Chí Phèo" của nhà văn Nam Cao ra khỏi SGK lớp 11 đã vấp phải sự phản đối của chuyên gia và nay là nhiều giáo viên môn Ngữ văn.​

Lập luận của Thạc sĩ Nguyễn Sóng Hiền, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại ĐH Newcastle (Australia), nêu trăn trở "Chí là người tốt hay người xấu?" hay "Chí có nên cưỡng hiếp Thị Nở?" rồi đi đến kết luận Chí Phèo là kẻ xấu. "Chúng ta phải kịch liệt phê phán và phản đối những hành vi lưu manh, thú tính của hắn. Vì thế, tác phẩm này không nên có mặt trong SGK Ngữ Văn, tránh làm ảnh hưởng đến cả một thế hệ.", Ths. Hiền rút ra vấn đề.

Thầy Đỗ Đức Anh, giáo viên môn Ngữ văn trường THPT Bùi Thị Xuân, TP HCM, nhận định về ý kiến của Ths. Hiền: "Tư duy phản biện là tốt nhưng phải khách quan, khoa học và sâu sắc. Việc một mình đi ngược lại tư duy của đám đông là dũng cảm. Những tranh luận, phản biện như thế này là cần thiết vì giúp chúng ta ngộ ra nhiều điều. Tuy nhiên, khi tranh luận cần đứng ở góc độ khách quan để không đưa ra những ý kiến, đánh giá sai lệch".

Thầy Đức Anh cho rằng Ths. Hiền đang lấy cái nhìn và tư duy hiện đại để áp đặt cho một tác phẩm ở thời kỳ thực dân, phong kiến. "Bỏ qua góc nhìn nghệ thuật văn chương để hiểu tác phẩm ở góc độ trần trụi, thẳng tưng như vậy là có phần hời hợt, phiến diện và áp đặt.", thầy Đức Anh nói.

Nhớ lại thời học sinh đã được học và cảm nhận tác phẩm "Chí Phèo", thầy Đức Anh kể: "Tôi có bị tác phẩm ấy tiêm nhiễm vào đầu những suy nghĩ trở thành một kẻ lưu manh, coi việc cướp giết hiếp là để ngợi ca hay không? Hoàn toàn không!

Tôi nhớ rất rõ trong ký ức học sinh phổ thông của mình cho đến tận bây giờ, Chí vẫn là một con người với khát khao hoàn lương với mơ ước giản dị về hạnh phúc, với cả sự cháy bỏng được làm một người lương thiện. Chí yêu chân thành và tỏ bày nó chân thành. Nhiều bạn bè của tôi, họ cũng tuyệt nhiên không nhìn nhận tác phẩm nói về một cuộc cưỡng hiếp trong vườn chuối".

Thầy Đức Anh chia sẻ, khi giảng dạy, học trò mình không nhìn lưỡi dao vấy máu của Chí khi giết Bá Kiến và tự kết liễu đời mình trên một vũng máu tươi là hành động man rợ của một kẻ giết người. Đó cũng không phải hành động trả thù đơn thuần.

Thầy nói thêm: "Ở góc độ giáo dục, tôi không nghĩ Chí ảnh hướng xấu đến tâm lý của những học sinh 16 -17 tuổi. Tôi còn nhớ những cô cậu học trò của mình trong ngày rời trường phổ thông đã viết lại những dòng này thay lời tạm biệt: 'Con sẽ là một người tử tế. Tử tế trong cuộc sống, công việc, trong cách sống và các mối quan hệ của mình. Bài học này nhờ nghe những lời giảng của thầy về Chí Phèo mà con nhận ra được'. Khi dạy tác phẩm Chí Phèo, tôi chỉ cần có thế. Một chữ 'tử tế' để học trò mang theo suốt cả cuộc đời".

Cô Hoàng Ngọc, giáo viên môn Ngữ văn trường THPT Phú Nhuận, TP HCM, cũng đồng quan điểm không thể loại bỏ tác phẩm này ra khỏi chương trình Ngữ văn lớp 11. "Đoạn trích dạy trong SGK có nội dung Chí Phèo khao khát được quay trở lại làm người lương thiện, khao khát được yêu thương. Nó nói về sự tha hoá, những hành vi lưu manh, thú tính để sau đó nổi bật lên nhân tính của một con người. Tác phẩm giúp học trò nhận thức được điều xấu để tránh và nó mang tính giáo dục chứ không phải cổ súy người khác qua những hành động của nhân vật trong tác phẩm.", cô Ngọc giảng giải.

Nói về quan điểm của Ths. Hiền, cô Ngọc nhìn nhận: "Ý kiến này với tôi mang tính chủ quan. Khi tiếp nhận văn học, mỗi người sẽ có những cách suy nghĩ và nhận định riêng nhưng cần đi theo chuẩn mực, thước đo giá trị đạo đức của con người.

Một tác phẩm hay, giá trị ở chỗ nó sống được với thời gian và luôn có sự tranh luận, đấu tranh đi tìm lý lẽ. Tựu trung lại đều hướng về tính thiện, hướng về một tương lai tốt đẹp. Chỉ cần nhắc đến Chí Phèo, người ta đã biết ngay đó là người như thế nào. Quan trọng ở phần giáo dục khi đứng lớp, thầy cô phải truyền tải được tính giáo dục đó tới học trò".

Thầy Lê Đông, cựu tổ trưởng môn Ngữ Văn trường THPT Anh Sơn 3, Nghệ An, cũng phản đối việc loại bỏ tác phẩm như đề xuất của Ths. Hiền. Thầy nói: "Có những tác phẩm như 'Chí Phèo' mới thấy xã hội ngày nay ưu việt hơn. Đồng thời học sinh ngày nay mới hiểu và yêu thương cha ông ngày xưa".

Tiến sĩ Trịnh Tuyết Thu, nguyên giáo viên môn Ngữ văn trường THPT Chu Văn An, Hà Nội nhận định, phân tích của Ths. Hiền mang bóng dáng của cách cảm nhận văn học những năm 50 - 60 của thế kỷ trước. Đó là cách cảm thụ theo kiểu xã hội học dung tục, đọc tác phẩm không logic từ bên trong, không thẩm thấu được nguyên tắc thẩm mỹ, sáng tạo nghệ thuật, sáng tạo hình tượng của tác giả với nhiều tầng nghĩa sâu xa mà chỉ sử dụng những tiêu chí đạo đức xã hội bên ngoài áp đặt vào.

Mới đây cũng có thểm một học giả phản đối đề xuất của Ths. Hiền. Giáo sư Nguyễn Minh Thuyết, Tổng chủ biên chương trình Giáo dục phổ thông mới, nhận định phân tích của Ths. Hiền còn non nớt, dung tục. Ông nhận định "Chí Phèo" là kiệt tác, luôn xứng đáng tồn tại trong nền văn học nước nhà.

Theo iOne

Nội dung liên quan:

>> Nhiều chuyên gia phản bác ý kiến bỏ tác phẩm "Chí Phèo" ra khỏi SGK lớp 11

>> Đứng trên góc độ giáo dục, một thạc sĩ nêu ý kiến bỏ "Chí Phèo" ra khỏi sách giáo khoa

>> Đề thi học sinh giỏi quốc gia môn Ngữ văn “ảo tung chảo” gây xôn xao cộng đồng - Tổ ra đề nói gì?