Thực hư thông tin “virus zombie” trong băng Bắc Cực có thể gây ra đại dịch

Các nhà khoa học hàng đầu gần đây đã cảnh báo băng Bắc Cực tan chảy ở Siberia có thể giải phóng virus “thây ma” cổ đại (virus zombie). Liệu “virus zombie” trong băng Bắc Cực có thể gây ra đại dịch?

• Công viên động vật hoang dã lo đối phó loài vẹt "mỏ hỗn" có thể đào tạo đội quân 100 con vẹt chửi khách

Nhà di truyền học Jean-Michel Claverie, giáo sư danh dự về y học và gen tại Đại học Aix-Marseille, mới đây nói với The Guardian: “Bây giờ chúng ta phải đối mặt với một mối đe dọa hữu hình và chúng ta cần chuẩn bị để đối phó với nó. Nó đơn giản như vậy". Lý do là bởi Quỹ Thiên nhiên Thế giới (WWF) đã báo cáo rằng nhiệt độ trung bình của Bắc Cực đã tăng với tốc độ cao gấp 3 lần so với mức trung bình toàn cầu và là khu vực có tốc độ thay đổi nhiệt độ trung bình cao nhất.

Các nhà khoa học nói về “virus zombie” có thể gây ra đại dịch. (Ảnh: Jean-Michel Claverie/IGS/CNRS-AM)

Các chuyên gia được cho là đang hợp tác với Đại học Bắc Cực với một hợp tác xã nghiên cứu và giáo dục quốc tế để tổ chức một mạng lưới giám sát nhằm hỗ trợ xác định các trường hợp mắc bệnh do các vi sinh vật cổ xưa gây ra càng sớm càng tốt, nhằm tránh sự lây lan của chúng, tờ New York Post đưa tin. Theo The Post, mạng lưới giám sát sẽ cung cấp các cơ sở cách ly và dịch vụ y tế cho những người có khả năng bị nhiễm virus zombie đó để giúp giảm thiểu khả năng bùng phát, bao gồm cả việc ngăn chặn các bệnh nhân truyền nhiễm rời khỏi khu vực này.

Các virus zombie được khoa học công nhận là vi khuẩn Methuselah, được cho là có khả năng tồn tại trong hàng chục nghìn năm khi được bao bọc trong lớp đất đóng băng, bao phủ gần 20% bán cầu bắc của Trái Đất. Lớp băng vĩnh cửu là lớp đất vẫn đóng băng hoàn toàn ở 32°F (0°C) hoặc lạnh hơn, trong ít nhất 2 năm liên tiếp.

“Chúng ta phải đối mặt với một mối đe dọa hữu hình”, các nhà khoa học nói về “virus zombie”. (Ảnh: Freepik)

Giáo sư Claverie cho biết: “Điều quan trọng nhất của lớp băng vĩnh cửu là nó lạnh, tối và thiếu oxy, rất lý tưởng để bảo quản vật liệu sinh học. Bạn có thể cho sữa chua vào lớp băng vĩnh cửu và 50.000 năm sau nó vẫn có thể ăn được”.

Các chuyên gia đã hợp tác với Đại học Bắc Cực để giảm thiểu khả năng bùng phát dịch bệnh. (Ảnh: James Cheney)

Nhà di truyền học cũng giải thích rằng sự biến mất của băng biển Bắc Cực do sự nóng lên toàn cầu, gây ra rủi ro lớn cho sức khỏe con người và nói thêm: “Điều đó cho phép tăng cường vận chuyển, giao thông và phát triển công nghiệp ở Siberia. Các hoạt động khai thác quy mô lớn đang được lên kế hoạch và sẽ tạo ra những hố lớn sâu vào lớp băng vĩnh cửu để khai thác dầu và quặng. Những hoạt động đó sẽ giải phóng một lượng lớn mầm bệnh vẫn phát triển mạnh ở đó. Thợ mỏ sẽ bước vào và hít phải virus. Hậu quả có thể rất tai hại”.

GS Jean-Michel Claverie của Đại học Aix-Marseille. (Ảnh: NASEM Health and Medicine Division)

Các nhà khoa học tin rằng các lớp băng vĩnh cửu sâu nhất có thể đang bảo tồn các loại virus sinh sống trên Trái Đất cách đây khoảng 1 triệu năm, nghĩa là rất lâu trước tổ tiên xa xưa nhất của loài người sinh sống, những người được cho là đã xuất hiện lần đầu tiên trên hành tinh này khoảng 300.000 năm trước.

Kết quả là nếu có một đợt bùng phát virus zombie, chúng ta sẽ không có khả năng miễn dịch tự nhiên để tự bảo vệ mình trước nó. Giáo sư Claverie giải thích: “Hệ thống miễn dịch của chúng ta có thể chưa bao giờ tiếp xúc với một số vi khuẩn đó và đó lại là một mối lo lắng khác. Kịch bản về một loại virus không xác định từng lây nhiễm cho người Neanderthal quay trở lại với chúng ta, mặc dù khó xảy ra nhưng đã trở thành một khả năng thực sự”.

Vi khuẩn Methuselah có khả năng tồn tại hàng chục nghìn năm trong lớp đất đóng băng. (Ảnh minh họa: Studio cottonbro)

Rất nhiều bí ẩn xung quanh sự tuyệt chủng của người Neanderthal với các giả thuyết bao gồm bạo lực, truyền bệnh từ người hiện đại mà người Neanderthal không có khả năng miễn dịch, sự thay thế mang tính cạnh tranh, sự tuyệt chủng do giao phối với các quần thể người hiện đại thời kỳ đầu, thảm họa thiên nhiên, biến đổi khí hậu và suy thoái cận huyết...

Theo The Post, mặc dù khả năng những sinh vật thời tiền sử như vậy thoát ra khỏi môi trường sống băng giá của chúng ở những vùng xa xôi nhất trên Trái Đất để gây ra một đại dịch toàn cầu mới là khó xảy ra, nhưng các nhà virus học tin rằng ít nhất vẫn có một số điều đáng lo ngại.

Nhà virus học Marion Koopmans thuộc Trung tâm Y tế Erasmus ở Rotterdam (Hà Lan) tiết lộ: “Chúng tôi không biết loại virus nào đang ẩn náu trong lớp băng vĩnh cửu, nhưng tôi nghĩ có một nguy cơ thực sự là có thể có một loại virus có khả năng gây ra dịch bệnh bùng phát, chẳng hạn như một dạng bệnh bại liệt cổ xưa. Chúng ta phải cho rằng điều gì đó như thế có thể xảy ra”.

Theo Bored Panda

>> 33 bức ảnh kỳ diệu từ cuộc thi Nhiếp ảnh Cận cảnh 2023