Câu chuyện khởi nghiệp của VinFast trước những bài học xương máu của thương hiệu ô tô Malaysia

Câu chuyện khởi nghiệp của VinFast cần được đặt cạnh những bài học xương máu từ những thương hiệu ô tô lớn của Malaysia và Trung Quốc...

Nhắc tới những thương hiệu xe từ châu Á có thể kể đến Proton tới từ Malaysia là cái tên nổi bật nhất và duy nhất không tới từ 3 đại cường quốc ô tô trong khu vực là Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Proton khởi đầu là dự án xe quốc dân của Malaysia, được thành lập vào 35 năm về trước (1983).

Proton khởi đầu với dòng xe Saga, cũng là mẫu xe đầu tiên của Malaysia. Mục tiêu của Proton ngày đó cũng tham vọng không kém gì VinFast hiện nay, đó là xuất khẩu xe ra thị trường quốc tế. Và thực sự họ đã thành công khi cho đến giờ, Proton vẫn có mặt tại nhiều thị trường và họ cũng từng bán được hàng trăm ngàn xe ở những quốc gia lớn như Anh và Đức.

Proton Saga đánh dấu ước mơ to lớn của người Malaysia là có mặt trên bản đồ công nghiệp ô tô thế giới.

Thế nhưng Proton không phát huy được điểm tốt của mình mà chọn sai hướng về giai đoạn sau. Khung gầm cùng động cơ của đối tác Mitsubishi dù tốt nhưng lại quá chậm, không thể vươn lên so với những cái tên đã nổi danh từ Nhật Bản hay Hàn Quốc.

Việc lấy nền tảng toàn bộ từ Mitsubishi khiến lúc đó Proton gần như không có một công nghệ lớn nào của riêng mình. Thay vì việc phát triển song song cả công nghệ, linh kiện nội địa và tiếp thu những điểm mạnh của Nhật, Proton lại chỉ chăm chú vào việc chế tạo mẫu xe 100% Malaysia nhưng chỉ có động cơ là vay mượn.

Các dòng sản phẩm của Proton phần lớn là xe Mitsubishi gắn logo thương hiệu Malaysia.

Vào đúng năm 2000, Proton cho ra Satria GTI, dòng xe thuần Malaysia và họ trở thành quốc gia thứ 11 trên thế giới tự sản xuất ô tô. Thế nhưng chính vì quá chú tâm vào điều đó mà điểm mạnh bị hạn chế còn điểm yếu ngày càng rõ rệt: không kịp đổi mới, chất lượng xe bình thường không nổi bật, dịch vụ sau bán hàng yếu kém.

Cùng với đó, việc tự sản xuất xe của Proton có sự góp mặt lớn của Lotus - thương hiệu xe thể thao Anh quốc mà họ mua lại từ ngưỡng phá sản vào năm 1996. Khi đó Lotus thật sự không giữ được vị thế của mình từ khi được Proton tiếp quản, trong khi Proton lại chỉ chú trọng vào công nghệ của Lotus mà quên đi tiềm năng của hãng xe Anh.

Hiện tại doanh số Proton giảm mạnh so với giai đoạn đầu hoàng kim, họ cũng phải rút khỏi thị trường xuất khẩu lớn nhất là Anh từ 2016. Ngay chính tại sân nhà Malaysia, Proton cũng đã bị thương hiệu ra mắt muộn hơn là Perodua chèn ép xuống vị trí thứ 2 trong nhiều năm trở lại đây.

>> VinFast đã đầu tư dây chuyền sản xuất ô tô thương hiệu Việt Nam như thế nào?

Nhìn chung xuất phát điểm của Proton và VinFast có nhiều điểm giống nhau. Cả hai đều là thương hiệu xe du lịch lớn đầu tiền của mỗi quốc gia với tham vọng tiến xa hơn trong thị trường quốc tế và tận dụng thế mạnh của những đối tác.

2 mẫu xe đầu tiên VinFast cũng sử dụng nền tảng công nghệ từ đối tác tên tuổi nhưng ở phân khúc khác hoàn toàn.

Proton nhắm tới phân khúc xe bình dân giá rẻ, lựa chọn sáng suốt cho việc khởi nghiệp vào 35 năm trước. Thế nhưng họ đã sai khi luôn chăm chú vào việc giá rẻ và chất lượng trung bình cho cả giai đoạn sau đó.

Việc xuất hiện dưới tư cách một thương hiệu hạng sang tại một sân chơi quốc tế quy mô lớn như Paris Motor Show đem lại hình ảnh và ấn tượng ban đầu tốt hơn nhiều cho VinFast so với kẻ đi trước là Proton. VinFast lựa chọn phân khúc cao cấp hơn cùng những đối tác đẳng cấp hơn như BMW, Land Rover và Pininfarina.

Như vậy, yêu cầu của khách hàng cũng sẽ cao hơn và việc tham khảo phản hồi của khách cũng khách quan và rộng rãi hơn. Cùng với đó, mẫu xe đầu tiền là xe sang cũng mang lại hình ảnh cao cấp hơn cho VinFast.

Quay trở lại Proton, hiện tại cả họ lẫn Lotus đều thuộc quyền quản lý của Geely - đại gia mới nổi tới từ Trung Quốc. Xuất phát điểm là một công ty sản xuất... tủ lạnh vào năm 1986, Geely chỉ bắt đầu sản xuất xe van vào năm 1998 và xe du lịch vào năm 2002.

Sau đó họ tham dự 2 triển lãm quốc tế là Frankfurt 2005 và Detroit 2006 nhưng không tạo tiếng vang lớn. Phải tới năm 2010, khi mua lại Volvo từ tay Ford, cái tên Geely mới thực sự được nhắc tới nhiều trong làng xe quốc tế.

Geely không toàn cầu hóa bằng sản phẩm của mình mà nhờ các thương hiệu con. Thương vụ Volvo nói trên cùng 2 thương hiệu Emgrand (2009) và Lynk & Co (2016) là tâm điểm của Geely trên các thị trường quốc tế như Anh hay Tây Âu. Trong khi đó, tại chính sân nhà Trung Quốc, Geely chỉ có những dòng xe Geely Auto ở phân khúc phổ thông và Volvo ở phân khúc xe sang.

Như vậy, gần như toàn bộ việc kinh doanh của Geely tại Trung Quốc và trên trường quốc tế không có mối quan hệ. Thế nhưng điều nay đã mang tới sự thành công cho Geely.

Cách làm đặc biệt của Geely phần nào xóa bỏ định kiến "xe Trung Quốc" trong tâm trí người tiêu dùng quốc tế.

So với Geely, cách làm của VinFast cũng có nhiều điểm chung và điểm riêng. Cả 2 đều nhờ tới “ngoại lực" để phát triển nhưng VinFast có sự đồng nhất trong đội hình sản phẩm tại thị trường nội địa và quốc tế.

Tại thị trường Việt Nam, người tiêu dùng bắt đầu chú ý tới hình ảnh, thương hiệu và lối sống cùng với kinh tế người dân cao hơn, việc “phân biệt đối xử” như Geely là không hợp lý và có thể khiến VinFast chịu ảnh hưởng lớn về hình ảnh. Đó chính là sự đúng đắn khi VinFast đánh vào phân khúc xe sang chứ không phải xe phổ thông, cũng là một lựa chọn ghi điểm trong mắt người tiêu dùng ít nhất là về hình ảnh thương hiệu và hình thức.

Theo Cafebiz.vn