Trước hiện tượng "Tiếq Việt", từng có những "Thu díêw", "Kim Vân Kìêw"...

Trước PGS. TS Bùi Hiền, từng có nhiều học giả đưa ra đề xuất cải cách tiếng Việt và thử viết chữ "mới" qua một số tác phẩm như "Thu díêw" (Thu điếu), "Kim Vân Kìêw" (Truyện Kiều)...

Chữ Quốc ngữ, tức tiếng Việt ngày nay đã có hơn 350 năm hình thành và phát triển và đã nhiều lần được đề nghị cải tiến. Từ điển Việt Bồ La của Alexandre de Rhodes in tại Rome (Italia) ngày 5/2/1651 có thể xem là cột mốc quan trọng trong việc ra đời của chữ Quốc ngữ - lối chữ viết ghi âm dùng chữ cái La-tinh thay thế cho chữ Hán, chữ Nôm vốn ghi ý.

Từ điển Việt Bồ La của Alexandre de Rhodes in năm 1651.

Năm 1868, nhà nghiên cứu Le Grand de la Liraye trong quyển Từ điển Việt - Pháp in tại Sài Gòn là một trong những người đầu tiên đề xuất cải cách chữ Quốc ngữ. Đầu những năm 1900 cũng từng có những học giả họp lại để đề xuất cải cách nhưng không thành.

Năm 1949, nhà dân tộc học, ngôn ngữ học Nguyễn Bạt Tụy cũng đưa ra cuốn sách "Chữ và văn Việt khoa học", dựa trên một số nguyên tắc âm học đề nghị thay đổi hệ thống chữ Quốc ngữ. Học giả này trong cuốn sách đưa ra ví dụ với việc viết lại bài "Thu điếu" của nhà thơ Nguyễn Khuyến và "Truyện Kiều" của đại thi hào Nguyễn Du (hay "Kim Vân Kiều" truyện) bằng hệ thống chữ cải tiến do mình đề xuất.

Năm 1960, trong bản "Dự thảo Phương án cải tiến chữ Quốc ngữ bước đầu", GS. Hoàng Phê đã dựa vào cơ sở phân tích hệ thống ngữ âm tiếng Việt (đã được các nhà Việt ngữ học cơ bản chấp nhận) để đưa ra những đề xuất cải tiến. Ông cũng ví dụ cụ thể bằng việc viết lại bản "Tuyên ngôn Độc lập" thành "Twiên ngôn dộc lập".

So sánh giữa 3 phương án "cải tiến chữ viết" này thì đều không hề dễ dàng. Qua cảm nhận, có thể thấy các phương án của các học giả Nguyễn Bạt Tụy và GS. Hoàng Phê đơn giản hơn phương án của PGS. TS Bùi Hiền, tuy nhiên vẫn khá khó khăn so với cách đọc sẵn có hiện nay.

Theo Thanh Niên, Thể thao Văn hóa

Nội dung liên quan:

>> NXB Dân Trí không tán thành đề xuất cải cách tiếng Việt của PGS.TS Bùi Hiền trong cuốn sách "gây bão"

>> Thay đổi chữ quốc ngữ với hàng loạt ký tự khó hiểu?

>> Dân mạng hoang mang vì xuất hiện bộ sách giáo khoa lớp 1 theo kiểu chữ mới, chỉ là một trò đùa?