Chuyên gia nói về yếu tố cạnh tranh và nguy cơ hủy bỏ thương vụ Grab mua lại Uber ở Đông Nam Á

Vừa mua lại toàn bộ mảng hoạt động ở Đông Nam Á của Uber nhưng Grab được cho là đang gặp khó trong bước đi tiếp theo và đứng trước nguy cơ phải hủy vụ sáp nhập này.

Thương vụ sáp nhập Grab và mảng hoạt động kinh doanh tại Đông Nam Á của Uber đang vấp phải vướng mắc về pháp lý khi nhiều quốc gia trong khu vực cùng mở các cuộc điều tra về chi tiết thương vụ. Các nước cho rằng, thương vụ này có thể tạo thế độc quyền trong thị trường ứng dụng gọi xe ở Đông Nam Á và tạo bất ổn trong môi trường cạnh tranh của thị trường.

Cục Cạnh tranh Philippines hôm 3/4 đã thông báo sẽ triệu tập đại diện hai hãng để thảo luận về các biện pháp chống độc quyền tạm thời. "Việc này đảm bảo không có tác động tiêu cực nào đến thị trường. Thương vụ dạng như thế này chưa có tiền lệ tại Philippines.”, lãnh đạo cơ quan này cho biết.

Trước đó, Cục Canh tranh và Tiêu dùng Singapore cũng yêu cầu hai hãng gọi xe phải báo cáo về việc mua bán, đây cũng như một biện pháp chống độc quyền tạm thời. Cơ quan chức năng nước này cũng đã mở cuộc điều tra chi tiết thương vụ và sẽ xem xét đề xuất của hai hãng để đưa ra quyết định cuối cùng.

Tại Malaysia, Grab và Uber cũng bị đưa vào tầm ngắm nhằm tránh những biểu hiện cạnh tranh không lành mạnh, tăng phí đột ngột. Còn tại thị trường Việt Nam, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho rằng, không lo việc Grab sẽ độc quyền khi mua lại Uber bởi trên thị trường có nhiều đối trọng để tránh Grab độc quyền.

Tuy nhiên, từ hôm 27/3, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng - Bộ Công Thương đã có văn bản yêu cầu Grab cung cấp thông tin vụ việc để làm rõ vấn đề. Theo nguyên tắc, để hoàn thành thương vụ ở thị trường Đông Nam Á, Grab và Uber phải xin phép cơ quan cạnh tranh của các nước tại Đông Nam Á có quy định này. Thời hạn phải báo cáo vụ việc cơ quan của Bộ Công thương đưa ra là 3/4 vừa qua.

Thực tế hiện tại, Grab vẫn chưa báo cáo vụ việc theo quy định. Bộ công thương đã có công văn nhắc nhở Grab và doanh nghiệp này vẫn chưa có báo cáo mặc dù đã cam kết nộp trước ngày 6/4.

“Đây là trường hợp đầu tiên một thương vụ sáp nhập thu hút sự chú ý của cơ quan kiểm soát cạnh tranh tại nhiều quốc gia Đông Nam Á cùng lúc.”, Giáo sư Burton Ong - Đại học Quốc gia Singapore (NUS), chia sẻ.

Giáo sư Ong cho hay, thể chế luật pháp tại các quốc gia Đông Nam Á có nhiều khác biệt. Kể cả khi Grab được chấp thuận sáp nhập với mảng hoạt động kinh doanh của Uber tại quốc gia nào thì với các quốc gia còn lại, hãng cũng không thể tiếp quản tài sản của Uber nếu chính quyền sở tại có động thái ngăn chặn.

Giáo sư luật Howard Hunter - Đại học Quản lý Singapore (SMU) cũng nhận định đây là lần đầu tiên có một công ty trong khu vực đối mặt với những cuộc điều tra đến từ chính quyền nhiều nước như vậy. Vị giáo sự này cho hay, cơ quan chức năng Singapore từng từ chối thông qua một thương vụ sáp nhập cách đây vài năm và yêu cầu cả hai bên phải thay đổi cấu trúc cùng định hướng kinh doanh trước khi thông qua các điều khoản khác.

Vì vậy, rất có thể Uber và Grab sẽ phải thay đổi nhiều điều khoản trước khi nhận được cái gật đầu từ giới làm luật. Cũng theo Giáo sư Hunter, mấu chốt để phân tích thị trường của Grab chính là vấn đề định nghĩa các ứng dụng gọi xe.

“Người tiêu dùng thường nhìn ứng dụng gọi xe và taxi truyền thống chung một ngành. Tuy nhiên, mô hình kinh doanh của hai bên có sự khác biệt rõ rệt và điều này khiến việc làm luật để quản lý trở nên khá phức tạp”, giáo sư luật này cho biết.

Bên cạnh đó, ông khẳng định không thể đặt taxi và ứng dụng gọi xe vào chung một thị trường bởi những khác biệt về điều kiện kinh doanh cũng như chịu thuế. Tuy nhiên, vẫn có thể cân nhắc taxi truyền thống là một yếu tố cạnh tranh khi phân tích thị trường của các ứng dụng gọi xe.

Tại thị trường Việt Nam, vào hôm qua 5/4, Uber đã tiếp tục gửi thông báo đến khách hàng để thông tin về việc chính thức ngừng hoạt động từ ngày 8/4 và chuyển giao lại toàn bộ tài sản cho Grab.

Theo Zing News

Nội dung liên quan:

>> Grab tuyên bố không trả nợ thuế ở Việt Nam thay Uber, luật sư nói như vậy không đúng pháp luật

>> Sau nỗi thất vọng về thương vụ Grab mua lại Uber, cộng đồng lo ngại sự trở lại của taxi "mào gà"

>> Grab mua lại toàn bộ Uber Đông Nam Á: Khách hàng liệu có chịu thiệt, tài xế hai hãng phải đăng ký như thế nào khi "về một nhà"