Hóa chất, nước rửa từ nhựa làm tăng sự phát triển của vi khuẩn trong nước ao hồ

Một nghiên cứu mới đây cho thấy vi khuẩn thủy sinh không chỉ phát triển mạnh khi các hóa chất rửa từ nhựa phân hủy được đưa vào nước hồ, chúng còn phân hủy các chất hữu cơ hiệu quả hơn.

• Những hình ảnh "thổi bay mọi logic" không hiểu giải thích kiểu gì cho hợp lý

Ô nhiễm nhựa (Ô nhiễm chất nhựa, ô nhiễm chất dẻo là sự tích tụ của nhựa, các đối tượng và các hạt (như chai nhựa, túi, cốc nhựa và micro beads) trong môi trường, theo Wikipedia) đã được quan tâm rộng rãi trong những năm qua do những tác động tiêu cực của nó đối với hệ sinh thái và môi trường. Trong số các hậu quả khác, nhựa góp phần vào sự thay đổi của khí hậu từ khi chúng được sản xuất cho đến khi thải bỏ ở giai đoạn cuối cùng và thậm chí còn được tìm thấy trong nhau thai.

Ô nhiễm nhựa ở Ghana năm 2018. (Ảnh: Wikipedia)

Nhưng đối với một số vi khuẩn sống trong ao hồ, ít nhất sự gia tăng ô nhiễm nhựa dường như là điều đáng hoan nghênh. Trong một nghiên cứu được công bố hôm 26/7 trên tạp chí Nature Communications, các nhà nghiên cứu tại Đại học Cambridge, Anh cho thấy rằng nước ngâm nhựa có thể làm tăng tốc độ phát triển của những con vi khuẩn.

Các nhà nghiên cứu đã mô phỏng nước rỉ nhựa - một hỗn hợp hóa chất rửa sạch nhựa - trong phòng thí nghiệm bằng cách cắt các túi mua sắm nhựa làm từ polyetylen mật độ thấp và ủ chúng trong nước cất qua 7 ngày. Họ lắc nó liên tục để bắt chước các lực tự nhiên trong môi trường. Sau đó, họ lọc bỏ các phần tử rắn, để lại các phân tử hữu cơ, một số phân tử không được tìm thấy tự nhiên trong nước hồ và đưa dung dịch này vào các mẫu nước được thu thập từ 29 ao hồ ở vùng Scandinavia. Kết quả, các nhà nghiên cứu báo cáo rằng nước rỉ nhựa này làm tăng gấp đôi số lượng vi khuẩn trong mỗi mẫu.

Eleanor Sheridan thu thập mẫu. (Ảnh: Samuel Woodman)

Nhà sinh học tiến hóa Eleanor Sheridan của Đại học Uppsala ở Thụy Điển, người tham gia nghiên cứu khi còn là sinh viên đại học tại Cambridge, nói rằng nước rỉ rác thúc đẩy quá trình sản xuất protein của vi khuẩn và cũng khiến chúng phân hủy hiệu quả các hợp chất carbon vốn đã có trong nước, nhưng họ không chắc nguyên nhân tại sao. Tuy nhiên, cô nói rằng các chất rỉ nhựa chứa một số lượng lớn các hợp chất mà vi khuẩn dễ dàng phân hủy và tiêu thụ, điều này có thể giải thích phản ứng của vi khuẩn đối với nó.

Victor de Lorenzo, một nhà vi sinh vật học môi trường tại Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Tây Ban Nha, người không tham gia vào nghiên cứu, nói rằng khả năng vi khuẩn sử dụng “các hợp chất chưa từng tồn tại trước đây trong sinh quyển” làm thức ăn là "một tin rất tốt". Nó có nghĩa là hiện vẫn còn những khả năng chưa được khai thác trong việc phân hủy chất dẻo mà chúng ta biết rất ít và đó là một loại thông tin đầy triển vọng.

Một con suối ở quận Madagascar ở Douala ngập tràn nhựa. (Ảnh: Wikipedia)

Nhóm nghiên cứu cũng quan sát thấy rằng các vi sinh vật trong các mẫu phản ứng khác nhau với sự hiện diện của nước rỉ rác. Có nghĩa là vi khuẩn trong các mẫu có nồng độ chất hữu cơ hòa tan ban đầu thấp phản ứng với sự phát triển nhiều hơn so với những mẫu có nồng độ chất này cao. Sheridan cho biết: “Việc bổ sung nhựa có tăng hiệu quả hay không thực sự phụ thuộc vào carbon đã có trong hồ, không chỉ carbon từ nhựa. Có thể việc bổ sung lượng carbon này đã tạo ra nhiều điều kiện mới cho vi khuẩn khai thác”.

De Lorenzo cho rằng những phát hiện này “rất thú vị”, nhưng cũng nói thêm rằng ông mong đợi nhiều chi tiết hơn về loại vi khuẩn nào đã tác động lên từng chất hóa học trong nước rỉ rác. “Trong vi sinh y học, bạn cần xác định mầm bệnh cho một bệnh cụ thể. Trong trường hợp của vi sinh môi trường, điều rất quan trọng là phải xác định được vi khuẩn cụ thể nào đang phân hủy phân tử cụ thể nào.”, ông nói.

Các dòng hải lưu trên biển Thái Bình Dương đã tạo ra 3 "hòn đảo" rác nhựa. (Ảnh: Wikipedia)

Trong khi Sheridan và các đồng nghiệp của cô không đi sâu vào mức độ chi tiết thì họ đã phân tích các cộng đồng vi sinh vật hiện diện trong các hồ được lấy mẫu và các nhóm phát triển mạnh nhất khi có nước rỉ rác, đó là chi Hymenobacter và Deinococcus. Một nghiên cứu trước đây của một nhóm khác cũng đã phát hiện ra rằng Hymenobacter và Deinococcus có thể phân hủy chất dẻo phân hủy sinh học trong môi trường.

Sheridan lưu ý rằng phát hiện của nhóm chỉ ra tác động của nước rỉ nhựa đối với trật tự tự nhiên của các sinh vật nước ngọt, liên quan đến mạng lưới thức ăn thủy sinh. Sheridan cho biết: “Nếu nhựa đang thúc đẩy sự phát triển của một số nhóm vi khuẩn, điều này có thể phá vỡ sự cân bằng của các loài và thay đổi sự cân bằng của vi khuẩn trong hệ sinh thái... Nó có thể dễ dàng có những tác động đến các phần khác của chuỗi thức ăn".

Một triển lãm trưng bày các túi nhựa trong đại dương trông như sứa đe dọa các loài như rùa biển. (Ảnh: Wikipedia)

Theo The Scientist

>> 30 bức ảnh chụp những loài chim kỳ lạ như đến từ hành tinh khác ở Bắc Cực