Các nghiên cứu về động đất phát hiện tác dụng bất ngờ từ việc cách ly xã hội do dịch Covid-19

Covid-19 đã làm giảm hoạt động của con người như đi du lịch ít hơn nên lớp vỏ Trái Đất ít bị rung động hơn. Các nhà khoa học đã phát hiện ra dữ liệu được ghi lại trong thời kỳ này giúp phát hiện động đất ở các thành phố sớm hơn.

>> Trên 50% người dân Mỹ lưỡng lự trong việc đi du lịch vào tháng 7

Thông thường các hoạt động của con người, xe hơi, xe lửa và xe buýt di chuyển quanh các khu vực đô thị làm rung chuyển Trái Đất ở mức chúng có thể được phát hiện bằng máy đo địa chấn. Những cảm biến này được sử dụng để phát hiện các dấu hiệu có thể cảnh báo sớm về động đất và nghiên cứu sự chuyển động của lớp vỏ Trái Đất.

Một đường phố sau trận động đất ở TP Christchurch, New Zealand năm 2011.

Nhưng một loạt các nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Đài thiên văn Hoàng gia Bỉ đã chỉ ra rằng, trong vài tháng qua, những tiếng ồn này đã giảm tới 50%. Với dữ liệu được thu thập từ 268 trạm nghiên cứu ở 117 quốc gia, kết quả cho thấy giai đoạn yên tĩnh bắt đầu vào tháng 1 ở Trung Quốc và lan rộng trên toàn cầu.

Khi các biện pháp cách ly xã hội được đưa ra, chúng ta di chuyển ít hơn và những rung động do hoạt động của con người tạo ra bắt đầu lắng xuống. Giai đoạn yên tĩnh địa chấn năm 2020 là giai đoạn giảm tiếng ồn địa chấn nhân tạo dài nhất và nổi bật nhất trên toàn cầu được ghi nhận, các tác giả của nghiên cứu cho biết.

>> 9 quốc gia có chính sách thị thực đặc biệt chào đón người làm việc từ xa nhằm phục hồi kinh tế du lịch

>> Lời cầu hôn hiếm có bên sao chổi 6.800 năm mới xuất hiện gây bão mạng

Tại sao điều này có ý nghĩa?

Khoảng thời gian yên tĩnh kéo dài này đã cho phép các nhà khoa học làm một vài việc họ thường không thể làm khi hoạt động của con người ở mức bình thường. Ở những khu vực đông dân cư, "tiếng động ầm ầm" của con người có thể làm giảm hiệu quả của các hệ thống phát hiện sớm động đất. Các nhà địa chấn học thường phải lọc ra các tần số âm thanh được tạo ra bởi những hoạt động đi lại của con người để tìm ra dấu hiệu nhận biết một thảm họa tự nhiên có thể xảy ra.

Nghiên cứu cũng cho biết, khi dân số tăng lên trên toàn cầu, ngày càng có nhiều người ảnh hưởng đến địa chất tự nhiên. Việc đô thị hóa sẽ tăng tiếng ồn do con người gây ra ở các khu vực đông dân cư, làm phức tạp thêm việc giám sát địa chấn.

Một máy đo địa chấn ghi lại các rung động trong lớp vỏ Trái Đất.

Nghiên cứu nêu bật một ví dụ về việc có thể phát hiện trận động đất sớm hơn bình thường ở Petatlan, Mexico trong thời gian giãn cách xã hội. Tiếng ồn đã giảm 40% trong thành phố, nghĩa là các bộ cảm biến mới có thể ghi lại dữ liệu về sự kiện này.

Các nhà khoa học đang tìm cách sử dụng dữ liệu này để xác định hoạt động nào gây ra loại rung động nào và làm thế nào nó được lan ra khắp thành phố. Họ có thể sử dụng thông tin từ giai đoạn yên tĩnh năm 2020 làm cơ sở để xác định những thứ như hoạt động xây dựng, những con đường đông đúc... có thể can thiệp vào các phép đo.

Hy vọng sự so sánh này sẽ cho phép họ lọc ra một cách hiệu quả hơn hoạt động của con người và phát hiện tốt hơn các rung động nguy hiểm tiềm tàng ở khu vực thành thị. Điều này càng quan trọng khi dân số phát triển và các khu vực đông dân cư ngày càng mở rộng.

Hành động của cá nhân tạo ra lợi ích lớn hơn

Vào tháng 4 vừa qua, Tiến sĩ Thomas Lecoq, nhà khoa học đứng đầu nghiên cứu kể trên, nói với tờ Independent rằng, việc giảm "tiếng ồn của con người" có thể dạy chúng ta nhiều hơn về hành động đối với các phần khác của môi trường. Mặc dù những hành động này mang tính chất là hành động riêng lẻ, ví dụ như ở nhà trong thời gian cách ly hoặc lựa chọn phương tiện vận chuyển gì trong tương lai thay vì xe của bạn..., nhưng chúng lại có ảnh hưởng lớn.

Từ quan điểm của các nhà địa chấn học như Tiến sĩ Lecoq, những hành động chung đó đã có tác động đáng kể, có thể đo lường được. Ông tin rằng nó cung cấp bằng chứng về việc những hành động dường như nhỏ lẻ có thể có lợi cho môi trường.

"Lý do chúng ta ở nhà thật đáng lo nhưng trong tương lai, một số cá nhân quan trọng sẽ thay đổi cách thức đi lại của họ thay vì một chiếc xe hơi riêng.", Lecoq nói.

Theo Euronews

>> Động đất 5,3 độ richter ở Sơn La giữa trưa, người dân Hà Nội cảm nhận rõ rung lắc